Trong ngữ pháp minnano nihong bài 17 học chính về ngữ pháp thể Nai ない trong tiếng Nhật,
Thể nai trong tiếng Nhật là thể ngữ pháp cách nói phủ định trong tiếng Nhật.
1. Cách chia thể V ない
Cách chia và các mẫu câu với động từ phủ định dạng ngắn (thể ない)
＊ Động từ đi với ない được gọi là thể ない (còn gọi là động từ phủ định dạng ngắn)
＊ Cách chia :
☞Nhóm I: là các động từ đều có vần [-i] đứng trước ます. Để chuyển sang thể ない
chỉ cần thay thế [-i] bằng vần [-a]. Trường hợp đặc biệt, những động từ có đuôi là い thì chuyển thành わ.
Ví dụ:
あい－ます→ あわ－ない
かき－ます→ かか－ない
いそぎ－ます→ いそが－ない
はなし－ます→ はなさ－ない
まち－ます→ また－ない
あそび－ます→ あそば－ない
よみ－ます→ よま－ない
とり－ます→ とら－ない
☞ Nhóm II: bỏ [-ます] thêm ない
Ví dụ:
たべ－ます → たべ－ない
み－ます → み－ない
☞ Nhóm III: (là 2 động từ đặc biệt nên phải nhớ)
Ví dụ:
し－ます → し－ない
き－ます → こ－ない
Các mẫu câu với thể Nai
2.Mẫu câu V ないで ください
Câu sai khiến, nhờ vả, khuyên bảo lịch sự ở dạng phủ định hãy đừng…, xin đừng…
Ý nghĩa: Xin đừng…
Cách dùng: khi muốn khuyên hay yêu cầu ai không làm gì việc gì đó
◈ Ví dụ:
1） 私は 元気ですから、 心配しないで ください。
(Tôi khỏe lắm nên đừng lo lắng)
2）ここで 写真を 撮らないで ください。
(Xin đừng chụp ảnh ở đây)
3. Mẫu câu V なければ なりません bắt buộc phải làm gì
Cách nói bắt buộc phải làm gì
＊ Cách chia: động từ chia sang thể ない, bỏ い + ければ なりません
＊ Ý nghĩa: phải…, bắt buộc phải…
＊ Cách dùng: – Mẫu câu này biểu thị một việc coi như nghĩa vụ phải làm, bất chấp ý hướng của người làm.
– Chú ý: Mặc dù động từ chia ở dạng phủ định nhưng cả câu không mang nghĩa phủ định (thực chất là phủ định của phủ định “không làm gì thì không được”)
◈ Ví dụ:
1） くすりを 飲まなければなりません。
(Phải uống thuốc)
2） 毎日日本語を 勉 強しなければなりません。
(Hàng ngày (tôi) phải học tiếng Nhật.)
4. Mẫu câu V なくても いいです
Cách nói cho phép ở dạng phủ định không làm gì cũng được
＊ Ý nghĩa: không cần … cũng được
＊ Cách dùng: biểu thị sự không cần thiết của hành vi mà động từ diễn tả.
◈ Ví dụ:
1） 明日来なくても いいです。
(Ngài mai bạn không đến cũng được)
2） 土曜日の午後勉 強しなくても いいです。
(Chiều thứ 7 không học cũng được)
Mở rộng: Áp dụng mẫu câu này ở thể nghi vấn, ta sẽ được câu hỏi, xin phép không làm gì có được không.
◈ Ví dụ:
1） 明日来なくても いいですか。
(Ngày mai không đến cũng được chứ ạ?)
2） 土曜日の午後勉 強しなくても いいですか。
(Chiều thứ 7 không học có được không ạ?)
5. Mẫu câu N (tân ngữ) は
Cách nói nhấn mạnh vào tân ngữ
＊ Ý nghĩa: đưa tân ngữ lên làm chủ đề nhằm nhấn mạnh ý muốn diễn tả
＊ Cách dùng: vì được đưa lên làm chủ đề nên trợ từ を của tân ngữ được thay bằng は
◈ Ví dụ:
１） ここに 荷物を 置かないでください。 (Đừng để hành lý ở đây)
→ 荷物は ここに 置かないでください。 ( Hành lý thì xin đừng để ở đây)
２） 会社の 食 堂で 昼ごはんを 食べます。 (Tôi ăn cơm trưa tại nhà ăn công ty)
→ 昼ごはんは 会社の 食 堂で 食べます。 ( Cơm trưa thì tôi ăn tại nhà ăn cty)
6. Mẫu câu N(thời gian)までに V
＊ Ý nghĩa: chậm nhất, trễ nhất, trước (thời điểm)
＊ Cách dùng: chỉ rõ thời gian cuối mà một hành động hay một công việc phải được tiến hành. Có nghĩa là, hành động hay công việc phải được tiến hành trước thời hạn được chỉ định bởi までに
◈ Ví dụ:
１） 会議は ５時までに 終おわります。
(Cuộc họp sẽ kết thúc trước 5 giờ)
２） 土曜日までに 本を 返さなければなりません。
(Phải trả sách trước thứ 7)
◈ Chú ý: phân biệt までに với trợ từ まで và trợ từ に
① まで：chỉ thời điểm chấm dứt một hành động
昼１２時まで 日本語を勉 強します。
(Buổi trưa, tôi học đến 12 giờ)
② に：chỉ thời điểm mà một hành động diễn ra.
朝６時に 起きます。
(Tôi thức dậy vào lúc 6 giờ)
